Ferrari in opstand, hoe Elkann druk zet op zijn sterren

In Maranello knetterde het deze week niet alleen in de motoren. Ferrari voorzitter John Elkann koos het podium van de media om openlijk uit te halen naar zijn coureurs Charles Leclerc en Lewis Hamilton. Ze moesten minder praten en meer presteren, zo luidde de boodschap. Kort daarna volgde een gezamenlijk statement van Leclerc en Hamilton, waarin ze de nadruk leggen op teamgeest en interne afhandeling van kritiek. Het is een zeldzaam schouwspel waarin de bestuurslaag en de stercoureurs via de buitenwereld met elkaar lijken te praten. Dit artikel fileert de machtslijnen in het huidige Ferrari en vraagt zich af of Elkanns strategie werkt, of juist olie op het vuur gooit. 

Elkanns publieke tik op de vingers 

Meer over Ferrari

Ferrari wijst vervanger aan voor Lewis Hamilton

3 dec

Ferrari grijpt in: Hamilton start sprint vanuit pitlane

29 nov

Dat een voorzitter zich uitspreekt over de prestaties van zijn team is niet uniek, maar de toon van Elkann was ongebruikelijk scherp. Door expliciet te zeggen dat zijn coureurs minder moeten klagen en meer moeten leveren, verlegt hij de verantwoordelijkheid nadrukkelijk naar de cockpit. In de context van recente resultaten, uitvalbeurten en een auto die structureel achterloopt op McLaren, komt die boodschap hard binnen. 

In de garage wordt zoiets gevoeld. Monteurs, engineers en strategen zien dat hun werk indirect vrijuit lijkt te gaan, terwijl de coureurs de publieke tik krijgen. Voor Leclerc, jarenlang het gezicht van het project, voelt dat als een vertrouwensbreuk. Voor Hamilton, die juist zijn nieuwe Ferrari avontuur verkoos boven een veilige Mercedes omgeving, is het een frontale botsing met zijn verwachtingen. 

Het gezamenlijke statement van de coureurs was diplomatiek, maar duidelijk. Ze erkenden de kritiek, benadrukten dat deze intern wordt besproken en plaatsten de nadruk op het team boven individuen. Tussen de regels door is het een poging om de schade te beperken en te voorkomen dat de kleedkamer publiekelijk uiteenvalt. 

Machtslijnen in Maranello, van Elkann tot Vasseur 

Ferrari is geen gewone renstal. De hiërarchie loopt van de voorzitter via de CEO naar teambaas Frédéric Vasseur en pas daarna naar de coureurs. Elkann staat symbool voor de familiebanden, de Italiaanse trots en de zakelijke belangen van het merk. Als hij spreekt, is dat niet alleen als sportbaas, maar als bewaker van de Ferrari mythologie. 

Vasseur bevindt zich in een lastige positie. Hij moet de sportieve lijn bewaken, de coureurs beschermen en tegelijk trouw blijven aan de koers van de voorzitter. Wanneer Elkann publiekelijk kritiek levert, ontstaat de indruk dat de interne harmonie niet op orde is. Vasseur moet dan laveren tussen loyaliteit omhoog en vertrouwen naar beneden. 

Historisch gezien heeft Ferrari beide uitersten gekend. In de Schumacher jaren vormden president, teambaas en coureur een publiek blok. In latere periodes, met Fernando Alonso en Sebastian Vettel, werd kritiek vaker via media gespeeld, wat uiteindelijk leidde tot spanningen en breuken. De huidige situatie lijkt dichter bij die laatste categorie te liggen dan bij het eenheidsfront van vroeger. 

Hamiltons droom, Leclercs loyaliteit en de psychologische druk 

Voor Lewis Hamilton is de situatie bijzonder wrang. Hij kwam naar Ferrari met het idee een nieuw hoofdstuk te schrijven, een jongensdroom te vervullen en misschien één keer samen geschiedenis te schrijven. De realiteit is een auto die wisselvallig presteert, een reeks teleurstellingen en nu een voorzitter die publiekelijk twijfels zaait over zijn houding en output. 

Een zevenvoudig wereldkampioen is niet gewend om op deze manier door zijn baas te worden gecorrigeerd. Het raakt niet alleen zijn ego, maar ook zijn gevoel van veiligheid binnen het project. De vraag dringt zich op hoeveel ruimte hij krijgt om te bouwen, fouten te maken en zich aan te passen. Als de marges klein zijn en elke uitschuiver publiek wordt uitvergroot, wordt de mentale belasting immens. 

Voor Leclerc speelt iets anders. Hij is de man van het huis, de coureur die door Ferrari is grootgebracht en jarenlang als toekomstig kampioen is gepositioneerd. Zijn loyaliteit aan het team is groot, maar niet onbeperkt. Wanneer zelfs hij in één adem met kritiek wordt genoemd, voelt dat als een aantasting van zijn status. Tegelijk wil hij niet degene zijn die de interne onrust voedt. Het gezamenlijke statement met Hamilton is daarom ook een beschermingsmechanisme: samen sta je sterker tegenover een kritische top. 

Hoe effectief is publieke druk als strategie 

De vraag is of Elkanns tactiek werkt. In sommige gevallen kan scherpe publieke kritiek een team wakker schudden. Een statement dat iedereen voelt, kan de focus aanscherpen en de urgentie vergroten. Maar bij een topteam zijn de spelers zich doorgaans al pijnlijk bewust van de situatie. Extra druk van bovenaf kan dan eerder tot verlamming dan tot bevrijding leiden. 

Daarnaast speelt de buitenwereld mee. Analisten, oud-coureurs en commentatoren fileerden de situatie. Sommigen noemen de uitspraken van Elkann eerlijk en noodzakelijk, anderen vinden het contraproductief om coureurs publiekelijk te schofferen. In de paddock groeit het beeld dat Ferrari worstelt met zijn interne communicatie. Dat beeld heeft effect op mogelijke toekomstige werknemers, van engineers tot coureurs. 

Ferrari loopt zo het risico dat het zichzelf in een hoek zet. Als de resultaten verbeteren, kan Elkann zeggen dat zijn harde lijn werkte. Blijft succes uit, dan wordt de kritiek op de voorzitter zelf luider en krijgt Vasseur minder speelruimte om het project op zijn manier te leiden. 

Ferrari op een kruispunt richting 2026

Met de grote reglementswijziging van 2026 in aantocht, kan Ferrari zich eigenlijk geen interne oorlog permitteren. De komende twee jaar zijn cruciaal voor de ontwikkeling van motor, chassis en organisatie. Om een echte titelpoging te wagen, moet het team eenheid uitstralen, zowel intern als extern. 

Elkanns woorden hebben die eenheid tijdelijk onder druk gezet. Het is nu aan Vasseur, Hamilton en Leclerc om te bewijzen dat ze de storm kunnen doorstaan en sterker uit de crisis komen. Dat vereist open communicatie, duidelijke afspraken over rollen en een gezamenlijke visie op wat Ferrari wil zijn in de nieuwe F1 eeuw. 

Of de opstand in Maranello leidt tot een herboren team, of tot een nieuwe ronde van vertrek en vervanging, zal de komende seizoenen blijken. Eén ding staat vast: met Elkann, Hamilton en Leclerc in de hoofdrollen wordt het geen saai toneelstuk.