In Memoriam: Roland Ratzenberger (1960 - 1994)

Het is vandaag 30 april. Voor veel mensen is het een dag zoals alle anderen, maar voor de Formule 1-wereld is het een zwarte dag. Precies 31 jaar geleden kwam Roland Ratzenberger om het leven in Imola.

Over het raceweekend in Imola in 1994 is al veel gezegd en geschreven. Het was een gitzwarte dag voor de Formule 1. Niet één, maar twee coureurs lieten dat weekend het leven. 

Wie het vandaag de dag heeft over dat weekend, heeft het vooral over Ayrton Senna. De dodelijke crash van de Braziliaanse F1-legende was een schok, en het leverde de sport een haast onverwerkbaar trauma op. Hierdoor is er altijd wel iets minder aandacht voor de dood van Ratzenberger, terwijl dit op Senna juist een grote indruk achterliet.

Roland Walter Ratzenberger werd op 4 juli 1960 geboren in het Oostenrijkse Salzburg. De jonge Roland werd aangestoken door het racevirus toen zijn oma hem meenam naar een hillclimb race, en zijn interesse in de autosport werd alsmaar groter.

Lange weg naar succes

Ratzenberger kende een lange weg naar de koningsklasse van de autosport. Begin jaren ‘80 maakte hij naam in de Formule Ford en schreef hij het Oostenrijkse en het Centraal-Europese kampioenschap op zijn naam.

In 1986 zette hij een eerste belangrijke stap naar succes. Op het circuit van Brands Hatch won hij het grote Formule Ford Festival. Voor het eerst kon hij geld gaan verdienen met racen, want hij had een deal met BMW getekend voor het World Touring Car Championship.

In tegenstelling tot veel andere coureurs had Ratzenberger geen ouders met diepe zakken, en zijn weg naar de top verliep dan ook lang. Voordat hij zijn contract bij BMW tekende, moest hij bijklussen als monteur en als instructeur op racescholen.

Japan

Het duurde nog een aantal jaren voordat de wereld voor het eerst te zien kreeg wat Ratzenberger in zijn mars had. Zijn overstap naar Japan zorgde ervoor dat hij echt meters kon maken. Hij ging met prototypes racen voor het team van SARD én hij ging rijden in de Japanse Formule 3000.

In die jaren groeide Ratzenberger uit tot een gerespecteerde coureur, en kwam hij met de prototypes van Toyota ook uit op Le Mans. In 1993 wist hij met Mauro Martini en Naoki Nagasaka zijn klasse te winnen. 

Hij had een mooie carrière opgebouwd in Japan, maar de Formule 1 bleef de ultieme droom van de Oostenrijkse coureur. In 1994 vond hij in Barbara Behlau een goed betalende sponsor, en vond hij een zitje bij het kleine team van Simtek. Hij tekende een contract voor vijf races, en werd de teamgenoot van David Brabham. 

Simtek

De Simtek S941 was geen competitieve auto, en Ratzenberger wist zich dan ook niet te kwalificeren in Brazilië. Na het teleurstellende weekend op Interlagos ging het wat beter toen het circus arriveerde op het circuit van Aida voor de Grand Prix van de Pacific. Na een crash moest hij de vrijdagkwalificatie overslaan, maar op zaterdag wist hij de kwalificatie wel te overleven. In de race werd hij als elfde geklasseerd.
De derde race op de kalender was de Grand Prix van San Marino op het circuit van Imola. Voor Ratzenberger was het een belangrijk weekend. Zijn contract van vijf races naderde een einde, en hij wilde laten zien wat hij in zijn mars had.

Dodelijk ongeval

In de kwalificatie wilde Ratzenberger laten zien wat hij kon. Hij schoot van de baan in Acque Minerali, maar na wat checks besloot hij daar te gaan. Even later spinde hij ook nog in Tosa, maar hij ging door.

Wat Ratzenberger niet wist, was dat zijn voorvleugel wat schade had opgelopen. Het werd hem fataal, want de vleugel brak af in de Villeneuve-bocht, waardoor hij crashte en de muur met zo’n 314 kilometer per uur raakte.

Het was direct duidelijk dat het serieus was, en Ratzenberger werd per helikopter naar het ziekenhuis in Bologna gebracht. Daar werd duidelijk dat Ratzenberger het niet had overleefd, en de Formule 1-wereld reageerde geschokt.

Voor het eerst sinds het dodelijke ongeval van Elio de Angelis in 1986 was er een coureur overleden tijdens een Formule 1-sessie. Iedereen was in zak en as, en vooral Senna was geraakt door het ongeval.

Geschokte reacties

Hij kreeg van dokter Sid Watkins de vraag of hij niet gewoon beter kon stoppen, en dat ze dan samen konden gaan vissen. Senna gaf aan dat het niet kon, en hij nam gewoon deel aan de race. Eén dag later zou hij ook het leven laten tijdens de Grand Prix.

Senna’s dood overschaduwde het ongeluk van Ratzenberger. De Formule 1-wereld is hem echter nog niet vergeten. Hij was een getalenteerde coureur die zijn kans in de koningsklasse met twee handen aanpakte. Ratzenberger werd 33 jaar.