Column: Symbool voor de vergetenen

  • Gepubliceerd op 30 apr 2024 12:09
  • 29
  • Door: Martijn Arnoldus

Van dat zwarte weekend in Imola in 1994 heb ik als 10 jarig jochie niks meegekregen. Ik herinner mij alleen die beukmanouvre van Michael Schumacher op rivaal Damon Hill aan het einde van het seizoen in Adelaide. En Bert Devies als commentator. Het geheugen is een raar mechanisme. Over Ratzenberger kwam ik pas veel te weten na zijn dood, onlosmakelijk verbonden met het overlijden van Ayrton Senna datzelfde weekend. Als Ratzenberger nog leefde, had ik nooit geweten wie hij was. De dood van een rijder geeft altijd impact. 

Ik schreef ooit een achtergrondverhaal over de Oostenrijker. Ik kreeg het gevoel.- terecht of onterecht - dat het meer ging over Ayrton Senna. Ik maakte dus een speciaal item over de introverte en sympathieke Ratzenberger die er alles aan deed, maar ook echt alles om Grand Prix-coureur te worden. Ik leef mijn droom staat dan ook niks voor niks op zijn graf. Dat het eindelijk lukte bij de wedstrijd in Brazilië begin 1994, om vervolgens een aantal weken later te sterven in Italië, is gewoon heel erg cru. Was je maar de pits ingedoken om de bolide te checken, Roland, maar je ging toch voor dat ene en uiteindelijke laatste rondje.

De Grand Prix in Imola ging gewoon door - zoals zo vaak na ernstige ongelukken bij andere races. Alsof er niks was gebeurd. Hoewel de stemming in de paddock niet opperbest was. Senna had ieder geval geen zin om te racen. Toch stapte de drievoudig kampioen in, met stiekem een Oostenrijkse vlag bij de hand als eerbetoon voor op het podium. Het blijft een prachtige anekdote. Senna was een killer op de baan, maar erg sociaal en menselijk naast de baan. Helaas bereikte Ayrton nooit de finish.

Toen de Braziliaan overleed stond de sportwereld op zijn kop. Ratzenberger verdween op de achtergrond. Pijnlijk feitje: op de begrafenis van de Simtek-rijder kwam alleen Max Mosley namens de FIA. Veel F1-prominenten waren afwezig. Was het leven van Ratzenberger minder waard als die van Senna? Nee. Is het leven van Ratzenberger meer waard dan al die andere onbekende rijders die zijn overleden? Natuurlijk niet. Toch krijgt de een aandacht, terwijl de ander wordt genegeerd.

Met die laatste gedachte schiet de naam van Roger Williamson spontaan door mijn hoofd. De relatief onbekende F1-rijder was levend verbrand tijdens de Grand Prix van Nederland in 1973. Op de NOS kon je live meegenieten van deze zeer nare gebeurtenis. Net als Ratzenberger stond de Brit aan het begin van zijn F1-carrière en was te vroeg heen gegaan.

Op Donington Park staat een prachtig standbeeld van Roger. In Zandvoort een lullig gedenkteken, delend met Piers Courage die in 1970 stierf op het iconische circuit. De plek waar Williamson het leven liet, ligt nu een golfbaan, Maar dat gedenkteken? Dat staat ergens anders. Zonder het werk van pitreporter en commentator Allard Kalff was er überhaupt niks gebeurd. Een F1-community - het Veronica F1-forum waar ik lid was - deed al heel veel pogingen om Williamson te eren, maar zonder succes. Is dat het lot van een B-coureur? 

Ratzenberger is voor mij het symbool geworden van de vergetenen. Een moment om stil te staan bij alle onbekende helden die stierven in het F1-harnas. De gestorven F1-coureurs die niet altijd de aandacht kregen die het verdienden. Ik leef mijn droom.

In Memorial

Cameron Earl 18 juni 1952 MIRA Test Circuit

Chet Miller 15 mei 1953 Indianapolis Motor Speedway

Charles de Tornaco 18 september 1953 Autodromo Modena

Onofre Marimón 31 juli 1954 Nürburgring

Mario Alborghetti 11 april 1955 Circuit de Pau

Manny Ayulo 16 mei 1955 Indianapolis Motor Speedway

Bill Vukovich 30 mei 1955 Indianapolis Motor Speedway

Eugenio Castellotti 14 maart 1957 Autodromo Modena

Keith Andrews 15 mei 1957 Indianapolis Motor Speedway

Pat O'Connor 30 mei 1958 Indianapolis Motor Speedway

Luigi Musso 6 juli 1958 Reims-Gueux

Peter Collins 3 augustus 1958 Nürburgring

Stuart Lewis-Evans 19 september 1958 Ain-Diab Circuit

Jerry Unser 17 mei 1959 Indianapolis Motor Speedway

Bob Cortner 19 mei 1959 Indianapolis Motor Speedway

Harry Schell 13 mei 1960 Silverstone Circuit

Chris Bristow 19 juni 1960 Circuit de Spa-Francorchamps

Alan Stacey 19 juni 1960 Circuit de Spa-Francorchamps

Shane Summers 1 juni 1961 Brands Hatch

Giulio Cabianca 15 juni 1961 Modena

Wolfgang von Trips 10 september 1961 Autodromo Nazionale Monza

Ricardo Rodríguez 1 november 1962 Autódromo Hermanos Rodríguez

Gary Hocking 21 december 1962 Westmead Circuit

Carel Godin de Beaufort 2 augustus 1964 Nürburgring

John Taylor 7 augustus 1966 Nürburgring

Lorenzo Bandini 7 mei 1967 Circuit de Monaco

Bob Anderson 14 augustus 1967 Silverstone Circuit

Jo Schlesser 7 juli 1968 Rouen-Les-Essarts

Gerhard Mitter 2 augustus 1969 Nürburgring

Martin Brain 25 mei 1970 Silverstone Circuit

Piers Courage 7 juni 1970 Circuit Zandvoort

Karl-Jochen Rindt 5 september 1970 Autodromo Nazionale Monza

Jo Siffert 24 oktober 1971 Brands Hatch

Roger Williamson 29 juli 1973 Circuit Zandvoort

François Cevert 6 oktober 1973 Watkins Glen Grand Prix Race Course

Peter Revson 30 maart 1974 Kyalami

Helmuth König 6 oktober 1974 Watkins Glen Grand Prix Race Course

Mark Donohue 19 augustus 1975 Österreichring (Red Bull Ring)

Tom Pryce 5 maart 1977 Kyalami

Brian McGuire 29 augustus 1977 Brands Hatch

Ronnie Peterson 11 september 1978 Autodromo Nazionale Monza

Patrick Depailler 1 augustus 1980 Hockenheimring

Gilles Villeneuve 8 mei 1982 Circuit Zolder

Riccardo Paletti 13 juni 1982 Circuit Gilles Villeneuve

Elio de Angelis 15 mei 1986 Circuit Paul Ricard

Roland Ratzenberger 30 april 1994 Autodromo Enzo e Dino Ferrari

Ayrton Senna 1 mei 1994 Autodromo Enzo e Dino Ferrari

María de Villota 3 juli 2012 Duxford Airfield

Jules Bianchi 5 oktober 2014 Suzuka Circuit

Reacties (29)

Login om te reageren
  • Mooi artikel @Martijn. Leclerc doet wel zijn best om de herinnering aan bijvoorbeeld Bianchi levend te houden zoals laatst met zijn naam op een prominente plek op zijn helm.

    • + 3
    • 30 apr 2024 - 12:14
    • Regenrace

      Posts: 749

      Ik ken het verhaal van die vlag, maar heb me altijd afgevraagd of dat waar was. Het kan even goed een verhaal zijn met een kern van waarheid dat een eigen leven is gaan leiden, in het kader van heldenverering.
      Allereerst, waar liet ie die vlag? Ze kunnen niet eens een tear-off bewaren, en ook uit beelden van de nasleep is er niets van te zien.
      Zelfs al zou de overall zakken hebben (de meeste hebben dat niet), dan nog kun je in je racehouding er niet bij. Bovendien wil je tijdens de race door niets afgeleid worden.
      Belangrijker: er zo veel voorbeelden waarbij je na afloop dolgraag met een vlag wilt rijden, bv als je kans maakt op de overwinning maakt in eigen land. Dan rij je niet met een vlag rond maar die pik je ergens op, eventueel op een vooraf afgesproken plek. Ook in het geval van Ratzenberger lijkt me dat het meest waarschijnlijke scenario.

      • + 0
      • 1 mei 2024 - 10:20
  • Rimmer

    Posts: 11.808

    Ik mis Stefan Bellof nog in het rijtje Martijn. Soortgelijk verhaal die ook enige aandacht verdiend.

    • + 1
    • 30 apr 2024 - 12:16
    • Bellof kwam om tijdens de 1000 km van Spa-Francorchamps (die hij het jaar voordien nog gewonnen had) en niet tijdens een F1 sessie.
      Die hoort dus, hoe tragisch zijn verhaal ook is, niet in dit rijtje thuis.

      • + 0
      • 1 mei 2024 - 16:27
  • Fraaie bijdrage!

    Mis Jim Clark, verongelukt op 7 april 1968, Hockenheimring.
    Formeel gezien verongelukte Clark wel in een Formule 2- race, maar hij stierf ook in het harnas terwijl hij daarnaast ook aan F1-races deelnam. En hoe...

    • + 1
    • 30 apr 2024 - 12:38
  • ThisGuy

    Posts: 1.557

    Jochen Rindt is na Senna en Villeneuve toch wel de meest in het oog springende coureur in het lijstje die dus niet in de vergetelheid is geraakt. Een coureur met een markante kop die postuum wereldkampioen werd.

    • + 0
    • 30 apr 2024 - 12:44
    • Beri

      Posts: 6.256

      Niet gek om een markante kop te hebben als Duitser

      • + 2
      • 30 apr 2024 - 13:36
    • RDLN

      Posts: 15

      @Beri

      Rindt was Oostenrijker. Al noemde hij zichzelf liever 'Europeaan'.

      • + 1
      • 30 apr 2024 - 14:37
    • Beri

      Posts: 6.256

      @RDLN; Lees jezelf even goed in. Rindt heeft nooit een Oostenrijks paspoort gehad. Hij identificeerde zichzelf als Oostenrijker, maar was in feite een Duitser.

      • + 1
      • 30 apr 2024 - 16:22
  • Mooi stukje weer Martijn. Thx

    • + 0
    • 30 apr 2024 - 12:44
  • Ik kan me dat seizoen heel goed herinneren.

    Terugkijkend, had 1994 nog veel erger kunnen zijn: Verstappen's crash in Brazilië had voor hemzelf en voor Martin Brundle veel erger kunnen aflopen, zo ook de knal van Rubens Barrichello op 29 april - de dag vóór Ratzenberger, Pedro Lamy's crash tijdens de race start op Imola (1 mei 1994) en later tijdens een test op Silverstone, Karl Wendlinger niet veel later in Monaco, de startcrashes op Hockenheim, de gelukkige landing van Damon Hill op Estoril na een touché met Eddie Irvine, Michael Schumacher die de eerste chicane op Adelaide verkeerd beoordeelde tijdens de kwalificatie...

    Tijdens de laatste race van Romain Grosjean, toen zijn auto zich in die armco-barrière vouwde, moest ik gelijk denken aan Helmuth Königg die in 1974 op Watkins Glen ook overleed vanwege de armco-barrières: ik zal de details besparen. Maar toen schoot me wel door mijn hoofd, dat een dodelijk ongeval ondanks alle maatregelen nog steeds niet ver weg is. 1994 was weliswaar een keerpunt, maar de kans is aanwezig dat bovenstaande lijstje aan coureurs in het artikel in de toekomst helaas nog zal worden uitgebreid.

    • + 1
    • 30 apr 2024 - 13:03
  • Gaat gelukkig al 10 jaar goed.

    • + 1
    • 30 apr 2024 - 13:03
  • Voor mij is de naan Gilles Villeneuve verbonden aan wijlen mijn oudste broer.
    Die stond namelijk samen met Sid Watkins naast het levenloze lichaam van Gilles.

    • + 1
    • 30 apr 2024 - 13:11
    • Dat is nogal wat; was jouw broer een marshal?

      • + 1
      • 30 apr 2024 - 14:04
    • @ f(1)orum

      "Dat is nogal wat; was jouw broer een marshal?"

      ---

      Ja, en later reed ie met Sid Watkins over het circuit als chauffeur van de medical car.

      • + 1
      • 30 apr 2024 - 14:25
    • Lijkt me toch een traumatische ervaring toen met Gilles gezien de heftigheid van zijn ongeval (vele omwentelingen en met verschrikkelijk harde klappen). Dat moet toch een vreselijk aanblik zijn geweest.

      • + 0
      • 30 apr 2024 - 14:42
  • Bedankt voor dit artikel. Het is toch goed om ook stil te staan bij Ratzenberger, en ik betrap mezelf erop dat ik zijn overlijden soms vergeet. Puur vanwege wat er een dag later allemaal gebeurde.

    Wat een horror seizoen was 1994 toch eigenlijk. En dan bedoel ik niet de botsing tussen Schumacher en Hill in de laatste race, maar dan doel ik op de vele extreem gevaarlijke dingen die gebeurden.

    - De klapper van Jos Verstappen in Brazilië liep natuurlijk goed af, maar was eigenlijk een hele heftige crash met 3 auto's die vol op elkaar klapten. Irvine kreeg voor zijn actie een schorsing van maar liefst 3 wedstrijden. Tegenwoordig is dat bijna ondenkbaar, maar de actie van Irvine was dan ook echt gevaarlijk.

    - De klapper van Barrichello op vrijdag in Imola. We vergeten soms misschien Ratzenberger op zaterdag, maar een dag eerder had Barrichello al een afschuwelijk ongeluk waardoor hij in het ziekenhuis belandde. Godzijdank liep dat goed af.

    - De klapper van Ratzenberger, met het spijtige overlijden tot gevolg. Hele nare beelden ook.

    - Je zou denken dat ik nu Senna noem... maar ik noem eerst de startcrash omdat er een auto (was dit Lehto?) op de grid stil bleef staan. Dit had de Safety Car tot gevolg en na de Safety Car...

    - Na de Safety Car ging het mis voor Senna. Wat een absurd en afschuwelijk weekend met zoveel dingen die mis gingen.

    - Wendlinger crashte in Monaco en raakte in coma. Het had misschien niet eens zoveel gescheeld of we hadden nóg een overledene gehad. Wendlinger keerde uiteindelijk terug in de F1 maar leek aan snelheid ingeboet te hebben.

    - De pitbrand van Jos Verstappen waar Jos de tweede keer een engeltje op zijn schouder had. Wat een beelden zeg en wat een freak accident.

    Ik weet nooit zo goed of ik in het dagelijks leven moet geloven in "puur toeval" of "voorbestemdheid". Maar het leek wel alsof de goden (voor zover je daarin misschien wel of niet geloofd) een signaal af wilde geven. Zoveel heftige ongelukken in een korte tijd. Maak de F1 alsjeblieft veiliger!!!... leek het signaal te zijn. En laten we eerlijk wezen, dáárna is de F1 ook veel en veel veiliger geworden. Het enige fatale ongeluk sindsdien is die van Jules Bianchi. Alhoewel ik het overlijden van Jules enorm betreur, vind ik het ook bijzonder dat er sinds de dood van Senna maar 1 coureur overleden is. Dat geeft ook aan hoeveel de F1 erop vooruit is gegaan qua veiligheid!

    Nogmaals bedankt voor dit artikel!

    • + 3
    • 30 apr 2024 - 13:14
    • Beamer

      Posts: 1.545

      @Damon: je vergeet nog de crash van JJ Lehto tijdens testen voor het seizoen, waardoor Jos in de auto mocht plaatsnemen.

      • + 0
      • 30 apr 2024 - 13:29
    • MWHT

      Posts: 4.244

      ik denk niet dat ik die aanblik van dat heen en waar gaande hoofd van Ratzenberger na de crash ooit van mijn netvlies krijg...

      • + 1
      • 30 apr 2024 - 14:04
    • Kennie

      Posts: 2.674

      @DH & Beamer

      1994 was absoluut een memorabel, macaber, legendarisch en episch seizoen.

      Julle lepelen de ongelukken op, maar tussendoor gebeurde er nog veel meer:

      - Bijtanken weer toegestaan
      - Diskwalificatie Schumacher na negeren zwarte vlag
      - Jos parkeert de kampioensauto van Schumacher in de muur in Hockenheim
      - Jos pakt (met mazzel en tactiek het eerste NL F1 podium ooit)
      - Jos rijdt de hele pitwall van McLaren aan gort in Frankrijk
      - Pole Barrichello in Spa
      - Penalty Schumacher in Spa
      - Martin Brundle's Mclaren-Peugeot explodeert bij de start in Engeland
      - Eddie Irvine krijgt een race-ban na het zoveelste incident in Italië

      Sky Sports had in 2014 een "Senna week" met ook de docu "Remembering Ratzenberger" ik zal hem even opzoeken en delen. Is absoluut de moeite waard

      • + 4
      • 30 apr 2024 - 14:10
    • Kennie

      Posts: 2.674

      https://we.tl/t-rPvq69nJtj

      • + 3
      • 30 apr 2024 - 14:21
    • RDLN

      Posts: 15

      Andrea Montermini (de vervanger van Ratzenberger bij Simtek) ging er ook bijzonder hard af bij de kwalificatie in Barcelona. Daarbij brak ie beide enkels.

      • + 0
      • 30 apr 2024 - 14:44
    • Nu jullie het zeggen, dat gebeurde ook nog allemaal! En Hakkinen kreeg ook nog een wedstrijdban voor het feit dat hij in Duitsland een startcrash veroorzaakte. Hakkinen was sowieso vaak bij incidenten betrokken in 1994. Tijdens de Pacific GP ramde hij Senna van de baan, en in Monaco botste hij in de 1e bocht direct met Hill. Hakkinen is later in zijn carrière echt rustiger geworden.

      En natuurlijk ook de comeback van Mansell, maar die was eigenlijk niet zo goed. Mansell was het een flinke klap langzamer dan Hill. Dat ie Adelaide won was leuk, maar Schumacher en Hill lagen al meer dan een halve minuut voor op Mansell toen het mis ging. Mansell erfde eigenlijk de overwinning, ook mede door een fout van Berger later in die race.

      De blow-up van Brundle op Silverstone was een mooie inderdaad. Die Peugeot had sowieso wel vrij regelmatig legendarische plofs. En dan vraag je je toch af waarom Ron Dennis niet voor de Lambo had gekozen, aangezien de Lambo tijdens de tests veel betere resultaten gaf. Ja ik hoor jullie al zeggen: geld. Oké, dat snap ik. Maar als McLaren zijnde komen prestaties op nr. 1 toch?

      • + 1
      • 30 apr 2024 - 14:45
    • Kennie

      Posts: 2.674

      @DH Ik kan het wel begrijpen dat Ron Dennis voor een fabrieksmotor (gratis) van Peugeot koos in plaats van een klantenmotor van Lamborghini. Die motor van Lamborghini was alweer een jaar oud en getest door Senna voor het seizoen 1993 waar Ron Dennis uiteindelijk koos voor een klantenmotor van Ford. Dennis dacht toen "we nemen nu deze, maar later krijg ik het heus wel voor elkaar om dezelfde motor als in de Benetton te krijgen" niet dus. Die Peugeot was wel krachtig genoeg (8 podiums voor Hakkinen en Brundle).

      • + 0
      • 30 apr 2024 - 15:55
    • @MWHT: iedereen wist toen toch al dat die jongen was overleden?

      Ik heb ooit gelezen dat bij een dodelijk ongeluk de Italiaanse wet beveelt tot onmiddellijk onderzoek.

      Dat had ingehouden: geen race op zondag en géén dode Senna.

      Geen idee of het waar is van die wetgeving maar indien wel zou dit toch wel erg zuur zijn.

      • + 0
      • 30 apr 2024 - 17:28
  • Elders is ook een mooi verhaal over Ratzenberger te lezen, zoek op...

    ROLAND RATZENBERGER: DE INSIDE STORY VAN HET IMOLA-WEEKEND

    • + 0
    • 30 apr 2024 - 14:32
  • Senna014

    Posts: 558

    Complimenten weer @Martijn!

    V.w.b. Roland en Ayrton, 30 jaar alweer...

    • + 0
    • 30 apr 2024 - 14:42
  • "Pijnlijk feitje: op de begrafenis van de Simtek-rijder kwam alleen Max Mosley namens de FIA. Veel F1-prominenten waren afwezig."

    Aanvulling:
    Naast Max Mosley waren ook Johnny Herbert en Gerhard Berger aanwezig op de begrafenis...

    Herbert: "Het was echt heel emotioneel voor me. Ik huilde in het hotel toen ik het hoorde." Hij was als een van de weinige coureurs aanwezig bij de begrafenis van Roland. Samen met Gerhard Berger vloog hij in de nacht van de herdenkingsdienst van Senna in Sao Paulo terug naar Salzburg. V
    oor Roland was er een einde gekomen aan de weg naar de top die ze jaren eerder op Brands Hatch hadden besproken.
    "De gebeurtenissen van de zondag hebben die zaterdag bijna volledig naar de achtergrond verdreven. Daarom ging ik naar beide begrafenissen, om mijn laatste eer te bewijzen. Het was zo oneerlijk dat hij ons werd afgenomen en hij nooit de kans kreeg om serieus in de Formule 1 te rijden."

    • + 2
    • 30 apr 2024 - 14:56
  • Mooi verhaal Martijn.
    Duidelijk, persoonlijk en met inhoud.
    Mijn complimenten.

    • + 0
    • 1 mei 2024 - 16:23

Gerelateerd nieuws