Jos Verstappen roept weleens dat sommigen er niks van snappen. Daar kan-ie zomaar gelijk in hebben. Als Jos het met iemand oneens is, rollen de woorden ‘snapt er niks van’ er in no-time, als getriggerd door het ware een Pavlovreactie, uit.
Doel is om de andere partij het zwijgen op te leggen. Hautain, een aangemeten houding om de autoriteit te claimen. Achterliggende gedachte: als Jos het zegt, zal het zo wezen – Jos heeft immers tientallen jaren ervaring én een succesvolle zoon. De houding is discutabel, de gedachtegang allerminst. Het aantal ongefundeerde meningen groeit razendsnel en om niet in energie slurpende non-discussies te belanden, kan je opteren voor een dooddoener.
Doordat Jan en alleman tegenwoordig zijn mening spuit, groeit het collectieve onbenul. Bijzonder frustrerend voor iemand die dicht bij het gespreksonderwerp staat, of het zelf is. Als er een spin-off op de werkelijkheid wordt geproduceerd en deze de collectieve mening beïnvloedt, is het knap lastig om het correcte verhaal zonder al teveel tegenspraak te verkondigen.
Osaka’s statement
Wat dat betreft heeft Naomi Osaka mij wakker geschud. Voor wie de naam Naomi Osaka niets zegt: zij is de beste tennisster van het moment. Vorige week besloot ze zich terug te trekken uit het prestigieuze toernooi Roland Garros. Reden: angstaanvallen en depressies, ontstaan vanwege de druk die de combinatie van gewenst gedrag, gewenste resultaten en gewenste antwoorden met zich meebrengt. Leeggezogen door pers, fans en ongebreidelde kritiek.
Als toptennisster sta je in de spotlights. Voor de narcist wellicht lachen, voor de introvertere persoon een nachtmerrie. Angst creëert angst, want als jij bang bent het verkeerde te zeggen, groeit de kans dát je het verkeerde zegt. Osaka heeft tabak van al die meningen en meldde haarzelf af voor één van de belangrijkste toernooien van het jaar. Statement made. Kan menig pseudoactivist nog een puntje aan zuigen.
Een wake-up call voor de sportwereld, want Osaka is heus niet de enige, jonge topsport(st)er die kampt met dit probleem. De huidige technologie maakt het mogelijk dat we dichterbij dan ooit zijn, maar tevens zijn we ontzettend ver van de werkelijkheid.
Nepnieuws
Door de grote hoeveelheid aandacht, die exponentieel is toegenomen na de komst van smartphones en sociale media, wenst iedere consument elk moment van de dag te kunnen beschikken over informatie. Kwantiteit gaat daarbij over kwaliteit. Elk wissewasje waarover bericht kán worden blijkt een vermelding waard. Dit leidt geregeld tot de verspreiding van onzin, nepnieuws.
Onzinberichten worden veelgelezen, maar zelden gerectificeerd. Zodoende wordt de collectieve mening gevormd door iets wat in het beste geval niet is bewezen – in het slechtste geval is het klinkklare onzin. De reden dat er niet beter onderzoek wordt verricht is een smerige – geld boven de waarheid. Of, zoals op de beeldbuis, tijd vollullen boven ongemakkelijke stiltes.
Vervolgens speelt een groot gedeelte van de pers in op het ontstane onderbuikgevoel. Voorbeelden: Hamilton is een notoire zeurpiet, Verstappens zijn heel snel boos, Bottas kan er niks van, Ferrari speelt vals, Fransen zijn wilsonbekwaam, et cetera. Als de collectieve, door nepnieuws gevormde mening wordt gevoed, ontstaat er een sneeuwbaleffect die zijn weerga niet kent. Voor je het weet komt framing om de hoek gezeild.
Nuance waarborgen
Na de race in Baku stond het optreden van rubberproducent Pirelli centraal. Wat bezielt hen om Max Verstappen op pad te sturen met een band die uiteen klapt? Godzijdank was daar Ho-Pin Tung, die maandagochtend via het eigen Twitterkanaal middels de nodige nuance vertelde dat de vork op verschillende manieren in de steel kan steken. Heb je een dusdanig persoon op televisie of schrift paraat om te duiden, wordt de collectieve mening verrijkt met kennis. Is die er niet, dan race je met driehonderddertig op een betonnen onzinmuur af.
Stel je eens voor dat een bepaalde coureur, of topsporter, jou in het privéleven na aan het hart gaat. Je zou er he-le-maal flauw van worden als diegene onterecht door de mangel wordt gehaald, als men onwaarheden verspreidt om maar iets te verspreiden, of ongefundeerde meningen presenteert als absolute feiten.
Uitleg en duiding zijn ontzettend belangrijk in de complexe topsportwereld. Zolang die uit- of achterwege blijft kunnen volgers enkel leven van quatsch – waardoor objectieve beeldvorming naar de haaien gaat en topsporters het plezier verliezen.
We hebben met zijn allen de macht om nuance te waarborgen. Osaka is heus niet de enige.
René Oudman
Twitter: @reneoudman
Nino Farina
Posts: 2.576
Je vertoont zelf het gedrag in deze column waar je tegen denkt tegen te ageren.